Noord-Hollands Archief
SMEULDERS STORIES
In opdracht van het Noord-Hollands Archief te Haarlem ontwikkelde architecte Maud van Hees van Interarc in nauwe samenwerking met Team Circulair van Smeulders Interieurwerken een duurzaam en circulair meubel voor de ontmoetingsruimte. Dit meubel functioneert enerzijds als zitmeubel en anderzijds als pantry.
Het Noord-Hollands Archief wil zich inspannen om de belasting van het milieu, de leefomgeving en de maatschappij te beperken en, waar mogelijk, zelfs een positieve bijdrage te leveren. Daartoe heeft het Noord-Hollands Archief op 10 maart 2015 een ‘Intentieverklaring Duurzaamheid’ ondertekend.
Als vervolg op de genoemde intentieverklaring heeft het Noord-Hollands Archief een MVO-verklaring opgesteld en zich aangesloten bij Green Key, een organisatie die certificaten toekent aan bedrijven en instellingen die serieus en controleerbaar bezig zijn met duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De certificaten worden toegekend in de categorieën brons, zilver en goud. Het NHA beschikt sinds januari 2017 voor beide locaties over een gouden certificaat.
Maud Verhees onderscheidt zich op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit. Dat sluit natuurlijk uitstekend aan bij de ambities van het NHA. De kennis en kunde van Smeulders Interieurwerken Team Circulair zijn hierbij van toegevoegde waarde. Uitgangspunt van Interarc is om een zo duurzaam en circulair mogelijk meubel te ontwerpen. Daarbij wordt, nadat er samples ter beschikking zijn gesteld en proefjes zijn gemaakt, in eerste instantie gedacht aan de toepassing van het duurzame kurk (met uitzondering van de werkbladen van natuursteen). Smeulders Interieurwerken raad echter af om kurk te gebruiken als constructieve plaat omdat deze te zacht is om te verwerken en constructief niet voldoende stevigheid biedt. Met duurzame lijm aanbrengen als afwerking op een drager zoals het circulaire spaanplaat is wel een mogelijkheid.
De gekozen oplossing is op papier circulair maar qua gevoel niet optimaal. We voegen arbeid, energie, duurzame lijm en cradle2cradle lak toe om deze materialen (kurk en spaanplaat) te combineren. Om aan de uitgangspunten van de circulaire economie te voldoen moeten we eigenlijk zo min mogelijk materialen gebruiken. Daar wringt de schoen. Een rationele keuze zou de toepassing van kale spaanplaat kunnen zijn. Dat is zowel constructief als circulair. Unilin www.unilinpanels.com/nl-be levert een spaanplaat met een dun laagje Melamine waardoor deze volledig recyclebaar is als spaanplaat.
Ervaart de gebruiker een dergelijk meubel dat afgewerkt is met Melamine als circulair? Wij denken van niet. Op papier is het materiaal optimaal circulair, maar de gebruiker ziet toch een kastje met IKEA uitstraling. De oplossing? Focus op materiaal met een circulair verhaal om de beleving en bewustwording bij de gebruiker te stimuleren.
We hebben vervolgens verschillende materialen vergeleken die enerzijds op papier duurzaam zijn maar ook als zodanig in de beleving van de gebruiker hieraan voldoen Uiteindelijk hebben we, samen met Interarc, gekozen voor Resysta: een plaatmateriaal gemaakt van biologisch restafval (60% rijstvlies, 22% zout en 18% minerale oliën). Een rijstplaat die constructief is, waterbestendig is zodat deze niet hoeft te worden afgewerkt met een lak of olie en daarnaast ook nog eens esthetisch optimaal aansluit bij wat de architect voor ogen had. We hebben dit materiaal in ons circulair lab getest en zijn tot de conclusie gekomen dat dit materiaal uitstekend bewerkbaar is voor de realisatie van het meubel bestaande uit banken, kastenrompen, deuren en lades. Momenteel zijn we nog aan het onderzoeken of en hoe we dit materiaal vaneen kleur kunnen voorzien met behulp van een cradle2cradle lakwaardoor misschien een nog mooier resultaat kanworden behaald.
Het meubel is gepresenteerd aan het Noord Hollands Archief. Daaruit is de vraag ontstaan om het comfort van de banken te verhogen door deze te voorzien van kussens. Normaliter is de stoffering niet losmaakbaar. Losmaakbaarheid is één van de uitgangspunten van de circulaire economie. Hiervoor hebben we dan ook een oplossing bedacht. De kussens worden met behulp van klittenband op de bank bevestigd zodat ze niet gaan schuiven en eenvoudig te verwijderen zijn. De vulling van de kussens wordt gemaakt van hergebruikt koudschuim omtrokken met een stoffering gemaakt uit gerecyclede plastic flessen van de Deense producent Gabriel www.gabriel.dk. De omtrek wordt voorzien van een rits. Hierdoor is de stoffering uitwasbaar. Na afloop van de levensduur kunnen stoffering en koudschuim los van elkaar geoogst kunnen worden net zoals de rest van het meubel.